Çalışma İzni Varken İşten Çıkarıldım, Şimdi Kaçak mı Oldum?

Türkiye’de İşten Çıkarılan Yabancıların En Büyük Korkusu

Türkiye’de yabancılar hukuku kapsamında çalışma izni ve ikamet statüsü arasındaki geçişler, uygulamada en çok hak kaybının yaşandığı alanların başında gelmektedir. Avukat Esra Ateş Sızlanan olarak, çalışma izni varken işten çıkarılan yabancıların kaçak duruma düşüp düşmediği, yeni bir iş veya statü değişikliğinin mümkün olup olmadığı gibi kritik soruları yalnızca mevzuat üzerinden değil; fiili uygulama ve gerçek dosya deneyimleri ışığında değerlendiriyorum. Bu içerik, işini kaybettikten sonra hukuki belirsizlik yaşayan yabancıların durumunu, yaşanmış bir hikâye ve hukuki açıklama birlikte ele alarak açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

 

🧍‍♂️ “Ben Türkiye’de yasal bir çalışandım…”

(Yabancının Hikâyesi)

Türkiye’ye ilk geldiğimde her şey yolundaydı.
Çalışma iznim vardı, sigortam yatıyordu, bankada hesabım vardı. Sabahları işime gidiyor, akşamları hayat kurmaya çalışıyordum. Kendimi güvende hissediyordum.

Bir gün işverenim beni odasına çağırdı.
“Şirket küçülmeye gidiyor” dedi.
Sadece birkaç cümle… O kadar.

Masamı topladım. İşten çıkarıldım.

İlk gün şoktaydım.
İkinci gün korku başladı.
Üçüncü gün Google’a şunu yazdım:

“Çalışma izni varken işten çıkarılan yabancı ne yapmalı?”

İnternette herkes başka şey söylüyordu.
“10 gün içinde ülkeyi terk etmen gerekir” diyen vardı.
“Çalışma iznin iptal olur ve kaçak olursun” diyen vardı.

Telefonuma gelen her mesaj beni daha da gerdi.
Göç İdaresi mi? SGK mı? İşveren mi bildirim yapacak?

Evim var ama sanki artık ülkeye ait değilim.
Resmi olarak hâlâ buradayım ama psikolojik olarak dışarıdayım.

Kimse bana şunu net söylemedi:

  • Çalışma iznim hâlâ geçerli mi?

  • Bir anda kaçak mı oldum?

  • Yeni iş bulursam başvuru yapabilir miyim?

  • Yoksa her şey bitti mi?

Ben suçlu değildim.
Ama kendimi suç işlemiş gibi hissediyordum.

⚖️ Av. Esra Ateş Sızlanan’dan Hukuki Yanıt

Bu hikâyeyi anlatan kişi yalnız değil.
Türkiye’de en çok mağduriyet yaratan, ama en yanlış bilinen konulardan biri bu.

Şunu en baştan net söyleyeyim:

Çalışma izni varken işten çıkarılmak, yabancıyı otomatik olarak kaçak yapmaz.

Ama…

Yanlış adım atılırsa kaçak duruma DÜŞEBİLİR.

Gerçek tablo şu:

  • Çalışma izni, işveren üzerinden verilen bir izindir

  • İş sözleşmesi sona erdiğinde, çalışma izni fiilen amacını yitirir

  • Ancak bu, aynı gün ülkeden çıkılması gerektiği anlamına gelmez

Sorun şurada başlıyor:
ZAMAN.

Türkiye’de yabancılar çoğu zaman şunu bilmiyor:

İşten çıkarıldıktan sonra hangi statüde kaldıkları açıkça anlatılmıyor.

Kimi zaman işveren geç bildirim yapıyor.
Kimi zaman Göç İdaresi ile Çalışma Bakanlığı senkronize işlemiyor.
Ve yabancı, hiçbir şey yapmadığını sanırken ihlalin içine giriyor.

En sık yapılan hata ne?

Beklemek.

İnsanlar “biraz zamanım var” diye düşünüyor.
Oysa bu süreçte:

  • yeni bir iş için zaman kaybediliyor

  • statü değişikliği fırsatı kaçıyor

  • kişi farkında olmadan idari ihlal sürecine giriyor

Ve sonra şu cümleyi duyuyoruz:

“Ben kaçak olduğumu bilmiyordum.”

Ama idare bunu dikkate almıyor.

🧩 Bu Hikâyeden Çıkarman Gereken Gerçek

Eğer bir yabancı:

  • çalışma izni varken işten çıkarıldıysa

  • Türkiye’de kalmaya devam ediyorsa

  • yeni iş ya da yeni statü düşünüyorsa

✅ beklemek değil, DURUMU OKUYARAK hareket etmek gerekir.

Her olay aynı değildir.
İşten çıkarılma tarihi,
bildirim zamanı,
yeni iş ihtimali
ve mevcut ikamet statüsü ayrı ayrı değerlendirilmelidir.

🔚 Bir Cümleyle Gerçek

Türkiye’de yabancıların başına gelen en büyük hukuki sorun,
“hak yokluğu” değil, bilgi yokluğudur. 

🟩 Bu Hikâyede Kendini Buldun mu?

Çalışma izni varken işten çıkarıldıysan, şu an yaşadığın belirsizlik senin hatan değil.
Ama bu belirsizliğin nasıl yönetileceği, atacağın ilk adımlara bağlı.

Her dosya;

  • işten çıkarılma tarihi

  • işveren bildirimi

  • mevcut ikamet durumu

  • yeni iş ihtimali

birlikte değerlendirilmeden doğru yol çizilemez.

Bu nedenle bu tür durumlarda “herkes için geçerli tek bir cevap” yoktur.

Eğer sen de
Türkiye’de kalmaya devam edip edemeyeceğini,
kaçak duruma düşüp düşmediğini,
yeni bir çalışma veya ikamet başvurusunun mümkün olup olmadığını
net olarak öğrenmek istiyorsan,

durumunu birlikte değerlendirebiliriz.

👉 [Çalışma izni sonrası durum değerlendirme talebi gönder]