📘 Saklı Pay Nedir? Kimlerin Saklı Pay Hakkı Vardır?

(İstanbul & Yurtdışında Yaşayan Türkler İçin Rehber)

❤️ Giriş: Saklı Pay “Ailenin Dokunulmaz Hakkıdır”

Hayatta bazen her şey yolunda giderken bir telefon çalar…
Kaybedilen bir insan, arkada kalan bir aile ve korunması gereken haklar…

İşte tam bu noktada saklı pay kavramı devreye girer.

Saklı pay; miras bırakanın istediği gibi harcama yapamayacağı,
devredemeyeceği aileye ait en temel miras hakkıdır.
Bir nevi kanunun aileye uzattığı güvenli bir kalkan. 🛡️

Bu nedenle saklı pay hakkı olanlara karşı yapılan
aşırı vasiyet işlemleri, bağışlar veya tapu devri gibi hareketler
hukuken “tenkis davası” ile geri alınabilir. ⚖️

❓ Soru: Saklı Pay Nedir?

Saklı pay; miras bırakanın ölümü halinde belirli yakınlarına paylaştırılmak zorunda olan, miras bırakanın tasarruf edemeyeceği yasal miras payının korunmuş kısmıdır.

📌 Kısacası:
Miras bırakan istese de o kişinin hakkını yok edemez.
Vasiyetle de bağışla da iptal edilemez.

❓ Soru: Kimlerin Saklı Pay Hakkı Vardır?

Kanuna göre saklı paylı mirasçılar:
✔️ Altsoy → Çocuklar, torunlar
✔️ Sağ kalan eş
✔️ Anne ve baba (üstsoy)

Türkiye’ye özel durum:
Artık devlet saklı paylı değildir.
(Devlet yalnız mirasçı kalmadığında mirasçı olur.)

🌍 Yurtdışında yaşayan Türkler — haklar aynıdır.
Bulunduğunuz ülke değil, Türkiye’deki malvarlığı önemlidir.

📊 Saklı Pay Oranları Nelerdir?

Mirasçı Yasal Payının Saklı Pay Oranı
Altsoy (çocuk/torun) Yasal miras payının ½’si
Sağ Kalan Eş (altsoy ile birlikte) Yasal payının ¼’ü
Sağ Kalan Eş (anne-baba ile birlikte) Yasal payının ½’si
Anne ve Baba (üstsoy) Yasal payının ¼’ü
Kardeşler Saklı pay hakkı YOK

 

📐 Saklı Pay Nasıl Hesaplanır?

Adım adım örnek:

👤 Muris: İstanbul’da vefat eden baba
🧒 2 çocuk (altsoy)
🏠 Malvarlığı: 2.000.000 TL
✍️ Baba sağlığında 1.000.000 TL değerinde evi kuzenine bağışladı
➡️ Bu tasarruf edilebilir kısmın aşılmasıdır → Tenkise tabidir

✔️ Yasal pay: Her çocuk için 1.000.000 TL
✔️ Saklı pay: 1.000.000 TL × ½ = 500.000 TL (çocuk başı)

➡️ Kuzen, evi geri vermek zorunda kalabilir
veya
➡️ Değerinden tenkis uygulanır

Saklı pay ihlali varsa:
⚡ Tasarruf edilen mal geri alınır, pay sahiplerine aktarılır.

⚠️ Saklı Pay İhlali Nedir?

✔️ Mirasçının zorunlu payına dokunan her türlü işlem IHLALEDİR:

  • Ölmeden kısa süre önce aşırı bağışlar

  • Tek bir mirasçı lehine taşınmaz devri

  • Vasiyetle tüm malı bir kişiye bırakma

  • “Yok sayma” amaçlı muvazaalı satışlar

  • Tapuda satış gösterip aslında bağış yapma

Bu durumda, tenkis davası açılır ve hak geri alınır.

⚖️ Tenkis Davası Nasıl Açılır?

Amaç: Saklı payı yeniden eski seviyesine getirmek

Yetkili mahkeme:
➡️ Miras bırakanın son yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesi (İstanbul merkezli)

Dava kimlere karşı açılır?
➡️ Fazla pay alan tüm mirasçılara
➡️ Bağış yapılan üçüncü kişilere
➡️ Vasiyet alacaklılarına

🕒 DAVA SÜRESİ:

  • 1 yıl → Saklı payın ihlalini öğrenme tarihinden

  • 10 yıl → Murisin ölüm tarihinden

🧠 Neden Avukatla Yapılmalı?

Çünkü:
📌 Tereke hesabı matematiksel + hukuki karmaşıktır
📌 Bağışların ve vasiyetlerin geriye dönük hesaplanması gerekir
📌 Tapu iptal tescil süreçleri eklenebilir
📌 Yurtdışında evrak hazırlığı sürelere etki eder

Bir hata → Hak düşer → Miras uçup gider 💸

🌍 İstanbul & Yurtdışı Türkler İçin Notlar

  • Tapu kayıtları dijital → Avukat hızlı araştırabilir

  • Yurtdışındaki mirasçılar vekaletle dava açabilir

  • Döviz ve taşınmaz varlıklar nedeniyle hesaplama daha kritik

  • İstanbul’da yüksek değerli taşınmaz nedeniyle hak kaybı büyük olabilir

🧩 Mini Vaka Örneği

Almanya’da yaşayan Ayşe Hanım’ın babası İstanbul’da öldü.
Tüm taşınmazı tek erkek kardeşe vasiyetname yolu ile miras bıraktı veya devretti.
Ayşe Hanım için tenkis davası açıldı.
Mahkeme, kız çocuğunun saklı pay hakkını korudu ve payını geri verdi.

⚖️ Yargıtay Ne Diyor?

Yargıtay içtihadı özet:

“Saklı paylı mirasçının hakları, tasarruf özgürlüğünden önce gelir.
Miras bırakan aile bireyini mirastan tamamen mahrum bırakamaz.”

Bu sebeple mahkemeler:

  • Bağışı satış gibi gösteren işlemleri inceler

  • Şüpheli işlemlerde tenkis uygular

  • Saklı payı her durumda koruma eğilimindedir

🧲 Avukat ile İletişim

İstanbul’da miras paylaşımı konusunda sorun yaşıyor veya
yurtdışından hakkınızı aramak zorunda kalıyorsanız
saklı payınızı KAYBETMEYİN ⚠️

📞 Hemen iletişime geç:
Av. Esra Ateş Sızlanan – İstanbul Miras Hukuku
✈️ Yurtdışı vekalet desteği
📩 Online danışmanlık mümkün

Ailenizin hakkını kanun korur; siz de koruyun! 🛡️

🔚 Sonuç

Saklı pay; kanunun aileye verdiği en güçlü güvencelerden biridir.
Miras bırakan istediği kadar plan yapsa bile;
çocukların, eşin ve bazen anne-babanın hakkı korunur.

Bu bir adalet terazisidir. ⚖️
Bu bir aile hakkıdır. 👨‍👩‍👧
Bu bir hukuki güvencedir. 🛡️

Haklar korunmak içindir.
Ve korunamadığında biz buradayız. 💼