📌 Ödenmeyen Fatura Borcu Nasıl Tahsil Edilir? Temerrüt Faizi, Haciz, İtirazın İptali, İstanbul’da Tahsilat Stratejileri

Esra Ateş Hukuk & Danışmanlık – İstanbul Ticaret Hukuku Avukatı

İstanbul gibi ticaret hacmi yüksek bir şehirde faaliyet gösteren şirketlerin karşılaştığı en büyük sorun, sattığı malın veya sunduğu hizmetin karşılığını zamanında tahsil edememesi ve bu gecikmenin şirketin nakit akışını, finansal dengesini ve ticari itibarını doğrudan zedelemesidir. Bir alacağın geç tahsil edilmesi, çoğu zaman alacağın değer kaybetmesinden daha büyük bir zarara yol açar; çünkü şirket yatırımlarını ertelemek zorunda kalır, yeni stok alamaz, çalışan ödemelerinde zorlanabilir ve piyasada “riskli ticari ortak” konumuna düşebilir. Bu nedenle ticari alacak davası yalnızca hukuki bir süreç değil; aynı zamanda şirketin finansal hayatta kalma mücadelesidir.

Borçlu tarafın çeşitli gerekçeler sunarak ödeme yapmaktan kaçındığı her durumda, alacaklı şirketin mevcut hakkını tüm yan kalemleriyle birlikte korumasını sağlayan en güçlü araç, ticari temerrüt faizi, icra inkâr tazminatı, ihtiyati haciz, gecikme tazminatı, müspet zarar ve tüm tahsil masraflarının borçluya yükletilmesidir. Bu süreç doğru yönetildiğinde, şirket yalnızca ana parayı almakla kalmaz; ek faiz ve tazminatlarla birlikte hak ettiğinden çok daha yüksek bir tutarı kasasına koyabilir.

⚙️ Ticari Temerrüt Faizi Nedir ve Ne Zaman İşlemeye Başlar?

Ticari temerrüt faizi, taraflar arasında ticari iş kapsamında doğmuş bir borcun vadesinde ödenmemesi halinde kendiliğinden işlemeye başlayan faiz türüdür. Bu faiz, borçlunun “ben farkında değildim, ödeme günü hatalı yazılmış, teslim edilmedi” gibi savunmalarını büyük ölçüde geçersiz kılar; çünkü ticarette vade bilinir ve borçlu temerrüde düştüğü anda şirket için gecikme zararı başlar.

Temerrüdün doğabilmesi için iki temel şart yeterlidir:
1️⃣ Borcun vadesinin dolmuş olması
2️⃣ Borcun ödenmemiş olması

Her zaman ayrıca ihtarname gerekmez; özellikle e-fatura ve e-irsaliye tebliğ edildiğinde temerrüt otomatik doğar. Bu, alacaklı şirket için muazzam bir avantajdır; çünkü faiz, borçlunun iyi niyetine bağlı değildir ve yasal olarak kendiliğinden işler.

Sözleşmede faiz oranı belirtilmişse bu oran uygulanır; belirtilmemişse TCMB ticari temerrüt faiz oranı esas alınır. Bu nedenle her ticari sözleşmeye faiz maddesi eklemek, olası uyuşmazlıklarda şirketi büyük kayıplardan korur.

📈 Ticari Alacaklarda Faiz, Tazminat ve Gecikme Zararının Hesaplanması

Ticari alacak davalarında yalnızca ana para değil; alacaklının uğradığı tüm zararlar hesaplanabilir:

• Ticari temerrüt faizi

• Gecikme cezaları (cezai şart)

• Müspet zarar (kâr kaybı)

• KDV zararları

• İcra inkâr tazminatı

• Yargılama giderleri

• Avukatlık ücreti

Örneğin:
100.000 TL’lik bir alacağın 2 yıl ödenmediğini varsayalım:

• Ortalama %18 faiz → 36.000 TL

• %20 icra inkâr tazminatı → 20.000 TL

• Yargılama masrafları ve vekâlet ücreti → 8.000–20.000 TL
  Toplam tahsil: 156.000–176.000 TL

Yani borcu geciktiren borçlu, alacaklıyı zarara uğrattığında bunun ekonomik cezasını ağır şekilde öder.

Bu sonuç bize şunu açıkça gösterir:

Ticari davalarda en büyük kazanç, faiz ve tazminat kalemleridir.

📌 Gecikme Cezası ve Cezai Şartın Stratejik Önemi

Ticari sözleşmelere konulan gecikme cezası;

• Borçlunun ödeme yapmaması

• Sözleşmeyi haksız feshetmesi

• İşi eksik yapması

gibi durumlarda otomatik işleyen bir yaptırım sağlar. Bu nedenle Yargıtay, ticari ilişkilerde cezai şart hükümlerini güçlü şekilde korumaktadır:

“Ticari ilişkide taraflar sonuçlarını bilerek sözleşme yapar.”

Cezai şart, alacağın rehinli silahı gibidir; borçlunun pazarlık yapma gücünü yok eder.

⚖️ İcra İnkar Tazminatı: Borçlunun Kötü Niyeti Cezalandırılır

İcra takibine itiraz eden borçlu, itirazın iptali davası sonunda tam haklılıkla haksız bulunursa
➡ Mahkeme %20 icra inkâr tazminatına hükmeder.

Bu tazminat yalnızca alacak miktarını artırmakla kalmaz;
borçluyu alacaklı ile yeni uyuşmazlıklara girmekten caydırır.

🧩 İstanbul’da Ticari Tahsilatın Tek Başarı Kriteri: Haciz

İstanbul, ticari hacmin en yoğun olduğu il olduğu için borçluların malvarlıkları da büyük ölçüde İstanbul’dadır. Dolayısıyla İstanbul’da hızlı haciz, çoğu zaman dava bitmeden tahsil sağlar.

Haciz hedefleri:

• Şirket banka hesapları (blokaj)

• POS hesapları (anlık kesinti)

• Depodaki mallar

• Ticari araçlar

• Ortakların malvarlıkları (şartları oluşursa)

Her haciz işlemi borçluyu masaya getiren ayrı bir baskı unsuru yaratır.
Borçlu ödeme yapmazsa ipler hukuk düzeninin eline geçer.

🔒 İhtiyati Haciz: Borçlunun Mal Kaçırmasının Önüne Geçilir

Borçlunun ödeme niyetinin bulunmadığı, malvarlığını devretme veya saklama ihtimalinin güçlü olduğu her durumda ihtiyati haciz talep edilmelidir.

Bu kararla:

• Borçlu malları satamaz, rehin veremez, devredemez

• Alacak kesin koruma altına alınır

• Borçlu dava bitmeden ödeme riskine girer

İstanbul’da en hızlı tahsilatlar,
ihtiyati haciz ile başlayan dosyalarda alınır.

🔍 Delil Bilimi: Davayı Hukuk Değil, Belge Kazandırır

Ticaret hukuku, belgeye dayalı bir hukuktur.
Aşağıdaki delillerin eksiksiz sunulması %80 başarı sağlar:

Teslim affı olmayan hiçbir ticari mal, bedelsiz kalamaz.

⚖️ Yargıtay’ın Ticari Alacaklara Bakış Açısı

Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre:
✔ Ticarette iyiniyet desteklenmez, belge desteklenir
✔ Bedel ödenmedikçe mülkiyet karşı tarafa geçmez
✔ Haksız itiraz eden borçlu tazminatla cezalandırılır
✔ Alacaklı hatasız gecikmişse cezalandırılamaz
✔ Müspet zarar talebi mümkündür

Bu kararlar, şirketlerin hakkını güçlü biçimde korur.

🧠 Ticari Alacak Davasının Gerçek Tanımı

Ticari alacak davası;
“alacağı tahsil etmeye yönelik uzun süreçli bir hukuk mücadelesi” değil,
paranın en kısa sürede kasaya dönüşmesini sağlayan stratejik bir tahsil operasyonudur.

Bu nedenle:

Avukatın başarısı,
müvekkilin kasasına giren rakamla ölçülür.

🧩 Sık Sorulan Sorular (SSS)

(1️⃣ Faturası ödenmeyen ticari alacak nasıl tahsil edilir?

Ödenmeyen faturalar, öncelikle icra takibi ile tahsil yoluna konur; borçlu itiraz ederse itirazın iptali davası açılır ve gerekli görülürse ihtiyati haciz talebiyle borçlunun malları güvence altına alınır; temerrüt faizi, gecikme cezası ve icra inkâr tazminatı eklenerek tam tahsil sağlanır.

2️⃣ Borçlu mal kaçırıyorsa hangi yola gidilir?

Derhal ihtiyati haciz uygulanır; tapular, araçlar, banka hesapları, ticari varlıklar ve POS hesapları üzerine hızla haciz konularak borçlunun tasarruf kabiliyeti durdurulur.

3️⃣ Faiz nasıl hesaplanır?

Ana para üzerinden sözleşme faizi yoksa ticari temerrüt faizi uygulanır; faiz başlangıcı fatura vadesidir; gecikme tazminatı ve müspet zarar eklenerek toplam alacak hesaplanır.

4️⃣ İtirazın iptali davası ne kazandırır?

Alacaklı tam haklı çıkarsa borçlu, %20 icra inkâr tazminatına mahkûm edilir; bu tazminat doğrudan alacak miktarını artırır.

5️⃣ Sözleşmesiz ticari satışta alacak ispatlanabilir mi?

Evet. E-fatura, e-irsaliye, teslim belgeleri ve taraf yazışmaları, ticari teamüller gereği sözleşme yerine geçer ve borcu ispatlar.

6️⃣ İstanbul’da ticari davalar ne kadar sürer?

Delillerin eksiksiz sunulduğu ve haciz süreci eş zamanlı yürütülen dosyalarda sonuç, çoğu zaman dava tamamlanmadan alınır; tahsilat masada gerçekleşir.

7️⃣ Avukatlık ücreti borçluya yüklenir mi?

Evet. Ticari davalar sonunda yargılama gideri ve vekâlet ücreti borçluya yüklenir; alacaklı yük taşımaz.

📌 Profesyonel Tahsilatın 7 Adımlık Planı

1️⃣ Hızlı ön analiz – borçlu risk tespiti
2️⃣ Temerrüt başlangıcı + faiz hesabı
3️⃣ Doğrudan icra takibi
4️⃣ Eş zamanlı ihtiyati haciz
5️⃣ İtiraz olursa itirazın iptali davası
6️⃣ Bilirkişi destekli tam delil paketi
7️⃣ Haciz–satış–tahsil veya masada ödeme

Bu süreç doğru yönetildiğinde:
📌 Dava bitmeden tahsil mümkün
📌 Borçlunun masada ödeme olasılığı %70’in üzerinde

⚡ Sonuç: Ticarette Hukukun Tek Kuralı Vardır → “Para Zamanında Kasaya Girer”

Ticaret hukuku, bekleyeni cezalandırır, hızlı olanı ödüllendirir.

Alacaklı şirket:
✔ Hızlı davranırsa
✔ Profesyonel haciz stratejisi kurarsa
✔ Belgelerini eksiksiz sunarsa
➡ Parayı kazanır.

Geç davranırsa?
➡ Borçlunun tüm kapıları kapanır, tahsil kabusu başlar.

Bu nedenle şirket çıkarlarını korumanın tek profesyonel yolu,
alacak davasını finansal bir operasyon olarak yönetmektir.

✍️ Avukat Desteği Neden Önemlidir?

Ticari alacak davaları,
muhasebe – finans – icra – ticaret hukuku kesişiminde yürür.

Bu farlı disiplinlerin tamamını yönetebilen hukukçu:
➡ Alacağı maksimum kazançla tahsil eder
➡ Müvekkilin finansal kaybını sıfıra indirir
➡ Borçluyu hukuken ve ekonomik olarak baskılar
➡ Süreci en hızlı tahsil sonucuna ulaştırır

📞 Hemen Tahsilat Stratejinizi Planlayın

Esra Ateş Hukuk & Danışmanlık
İstanbul Ticaret Hukuku ve Alacak Takibi Avukatı

📍 İstanbul – Sirkeci / Eminönü
✈️ Yurtdışı şirket vekalet desteği
💬 Online görüşme ve hızlı ön analiz

➡ Faturası ödenmeyen alacaklarınızı gecikmeden güvenceye alın.
➡ Hukuki hakkınızı maksimum tahsil ile sonuca ulaştıralım.

Ticaret para ile döner.
Para da güvenle döner.
Güven ise hukukla korunur.