Uçuşum İptal Edildi, Havayolu Tazminat Ödemek Zorunda mı?

“Uçağım iptal edildi ama havayolu bana sadece bilet ücretini iade etti. Tazminat alma hakkım yok mu?”

Bu soru tamamen yerindedir.
Çünkü havayolu şirketleri çoğu zaman yolculara yalnızca bilet iadesi yapılabileceğini, bunun dışında bir tazminat hakkı bulunmadığını söyler.
Oysa bu her zaman doğru değildir.

Bu yazıda, uçuşu iptal edilen yolcuların hangi durumlarda tazminat alma hakkı bulunduğunu, hangi durumlarda havayolunun sorumluluktan kurtulabileceğini ve hakların nasıl aranacağını adım adım açıklıyorum.

Uçuş İptali Nedir?

Uçuş iptali, planlanan seferin hiç gerçekleşmemesi veya yolcunun uçağa bindirilmemesi anlamına gelir.
Rötar ile uçuş iptalini karıştırmamak gerekir.

• Rötar: Uçuş gerçekleşir ancak gecikmeli yapılır.

• İptal: Uçuş tamamen kaldırılır veya başka bir uçuşa yönlendirilirsiniz.

Uçuş iptali halinde sadece bilet iadesi değil, belirli şartlar varsa tazminat hakkı da doğabilir.

Havayolu Uçuşu İptal Ederse Tazminat Ödemek Zorunda mı?

Bu sorunun cevabı “duruma göre değişir.”

Türk Sivil Havacılık Mevzuatı, uluslararası sözleşmeler ve Avrupa Birliği düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde, uçuş iptallerinde üç temel senaryo vardır.

✅ 1. Uçuş Son Anda İptal Edildiyse

Eğer uçuş:

• son 14 günden daha kısa süre önce iptal edildiyse,

• yolcuya makul bir alternatif sunulmadıysa,

• iptal havayolunun kontrolü altındaki bir nedenle gerçekleştiyse

➡️ havayolu tazminat ödemek zorundadır.

Bu tazminat, sadece bilet ücretini değil;

• yolcunun zaman kaybını,

• planlarının bozulmasını,

• ek masraflarını
  karşılamayı amaçlar.

✅ 2. Alternatif Uçuş Sunulmasına Rağmen Yolcu Mağdur Edildiyse

Havayolu bazen şöyle der:
“Size başka bir uçuş verdik, tazminat yok.”

Bu her zaman doğru değildir.

Eğer:

• alternatif uçuş çok geç bir tarihe verildiyse,

• yolcunun varış saati ciddi şekilde geciktiyse,

• yolcu planlarını fiilen kullanamaz hâle geldiyse

➡️ tazminat hakkı yine doğabilir.

✅ 3. Uçuş İptali Havayolunun Kusurundan Kaynaklanıyorsa

Aşağıdaki durumlar havayolunun sorumlu tutulduğu klasik iptal nedenleridir:

• uçak bulunamaması

• personel / pilot eksikliği

• operasyonel planlama hataları

• bakım süreçlerinin gecikmesi

• organizasyon yetersizliği

Bu hallerde “mücbir sebep” savunması kabul edilmez ve tazminat gündeme gelir.

❌ Hangi Hallerde Havayolu Tazminat Ödemeyebilir?

Havayolu her uçuş iptalinde tazminat ödemek zorunda değildir.

Örneğin:

• aşırı hava koşulları

• ciddi güvenlik riskleri

• hava sahasının kapatılması

• ani ve kontrol dışı teknik arızalar

gibi mücbir sebep sayılan durumlarda, tazminat yükümlülüğü doğmayabilir.

Ancak burada kritik nokta şudur:
Havayolunun ileri sürdüğü her sebep otomatik olarak mücbir sebep kabul edilmez.
Bu durumun ispatı havayoluna aittir.

Uçuş İptalinde Yolcunun Sahip Olduğu Haklar Nelerdir?

Tazminat dışında yolcunun başka hakları da vardır:

• bilet ücretinin iadesi veya

• başka bir uçuşa yönlendirilme hakkı

• bekleme süresince yiyecek–içecek temini

• gerekiyorsa konaklama ve transfer

• uzun gecikmelerde iletişim imkânı

Bu hakların sunulmaması da ayrıca hukuki sorumluluk doğurur.

Yurt Dışı Uçuş İptallerinde Türkiye’de Hak Aranabilir mi?

Evet.

• Türkiye kalkışlı uçuşlarda

• Türkiye varışlı bazı seferlerde

• Türk havayollarına ait uçuşlarda

Türkiye’de dava açmak mümkündür.

Ayrıca yolcu yabancı olsa bile, Türkiye’de yaşanan mağduriyetler için Türk mahkemeleri yetkili olabilir.

Havayolu Tazminat Ödemiyorsa Ne Yapılmalı?

Uygulamada havayolu şirketleri sıklıkla:

• cevap vermemeyi,

• oyalayıcı e-postalar göndermeyi,

• “şartlar sağlanmıyor” demeyi

tercih eder.

Bu noktada:

• talep doğru hukuki zemine dayandırılmalı,

• süreler kaçırılmamalı,

• gerekirse dava yoluna gidilmelidir.

Her uçuş iptali davası aynı değildir; olayın tarihi, sebebi ve sonuçları belirleyicidir.

❓ Uçuşum son anda iptal edildi ama havayolu “biletinizi iade edelim” diyor, bu yeterli mi?

Hayır, her zaman yeterli değildir.
Havayolu şirketleri çoğu zaman yolculara yalnızca bilet bedelinin iadesini teklif ederek konuyu kapatmaya çalışır. Ancak uçuş iptali son 14 gün içinde gerçekleşmişse, yolcuya makul bir alternatif sunulmamışsa ve iptal havayolunun kontrolü altındaki bir sebepten kaynaklanıyorsa, sadece bilet iadesi değil, ayrıca tazminat ödeme yükümlülüğü de doğabilir.

Özellikle iş, eğitim, tatil veya aktarmalı uçuş planları ciddi şekilde bozulmuşsa; zaman kaybı, ek masraflar ve mağduriyet sebebiyle tazminat talep etmek mümkündür. “Bilet iadesi yaptık, başka hakkınız yok” söylemi hukuken her zaman doğru değildir.

❓ Havayolu bana başka bir uçuş verdi ama varış saatim çok gecikti, yine de tazminat alabilir miyim?

Evet, belirli şartlarda alabilirsiniz.
Havayolu şirketinin alternatif uçuş sunması, otomatik olarak tazminat sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Eğer size verilen alternatif uçuş, planladığınız varış saatine kıyasla ciddi bir gecikmeye yol açmışsa, seyahatinizin temel amacı fiilen ortadan kalkmış olabilir.

Örneğin; toplantıya, düğüne, eğitime veya aktarmalı başka bir uçuşa yetişemediyseniz, sunulan alternatif uçuş “makul” kabul edilmez. Bu gibi durumlarda yolcunun yaşadığı fiili zarar ve zaman kaybı dikkate alınarak tazminat gündeme gelir.

❓ Havayolu uçuş iptalinin hava şartlarından kaynaklandığını söylüyor, bu doğruysa hiç tazminat alamaz mıyım?

Her “hava şartı” iddiası otomatik olarak mücbir sebep sayılmaz.
Havayolunun tazminat ödememek için en sık kullandığı gerekçe “olumsuz hava koşulları”dır. Ancak her hava olayı hukuken mücbir sebep değildir.

Burada önemli olan şudur:

• Aynı gün diğer havayolları uçuş yaptı mı?

• Aynı havalimanından farklı seferler gerçekleştirildi mi?

• Hava koşulları gerçekten uçuş güvenliğini imkânsız mı kıldı?

Bu soruların cevabı iptalin gerçek sebebini ortaya çıkarır. Mücbir sebep iddiasının ispatı havayoluna aittir ve çoğu dosyada bu iddia hukuki denetimde geçerli kabul edilmez.

❓ Uçuşum iptal edildi, havaalanında saatlerce bekledim ama kimse yemek ya da otel vermedi. Bunun için de hak arayabilir miyim?

Evet.
Uçuş iptali halinde yolcunun yalnızca tazminat değil, bekleme süresince bakım ve destek hakları da vardır.

Havayolu şirketi, iptal nedeniyle beklemek zorunda kalan yolcuya:

• yiyecek–içecek temini,

• gerekirse otel konaklaması,

• havaalanı–otel transferi,

• iletişim imkânı

sağlamakla yükümlüdür.
Bu hizmetlerin sunulmaması da ayrı bir hukuki ihlal oluşturur ve tazminat hesabında dikkate alınır.

❓ Yurt dışına gidecektim ama uçuşum iptal edildi, Türkiye’de dava açabilir miyim?

Evet, birçok durumda mümkündür.
Türkiye kalkışlı uçuşlarda, Türk havayollarına ait seferlerde ve bazı Türkiye varışlı uçuşlarda Türk mahkemeleri yetkili olabilir.

Ayrıca yolcu yabancı olsa bile, uçuşun Türkiye bağlantılı olması halinde Türkiye’de hukuki süreç yürütülebilir.
Uçuşun nereden nereye olduğu, hangi havayoluna ait olduğu ve biletin nasıl satın alındığı bu noktada belirleyicidir.

❓ Havayolu e-postalarıma cevap vermiyor veya sürekli oyalıyor, bu normal mi?

Maalesef uygulamada çok yaygın bir durumdur.
Havayolu şirketleri çoğu zaman:

• taleplere geç cevap verir,

• standart metinlerle olumsuz yanıt yollar,

• yolcuyu hukuki süreçten vazgeçirmeye çalışır.

Bu noktada önemli olan zaman kaybetmemek ve haklı talebi doğru hukuki zemine oturtmaktır. Cevap verilmemesi, yolcunun haklı talebini ortadan kaldırmaz; aksine sürecin dava aşamasına taşınması için bir göstergedir.

❓ Her uçuş iptali için dava açılır mı, yoksa bazı dosyalar gerçekten sonuçsuz mu kalır?

Her uçuş iptali otomatik olarak dava kazanımı anlamına gelmez.
Ancak uygulamada, doğru şekilde incelendiğinde pek çok yolcunun aslında tazminat hakkı olduğu hâlde bunu bilmediği veya yanlış yönlendirildiği görülmektedir.

Her dosya;

• iptal tarihi,

• iptal nedeni,

• yolcunun mağduriyet derecesi,

• alternatif uçuş durumu,

• havayolunun kusuru

çerçevesinde ayrı değerlendirilmelidir.
Bu nedenle “kesin alırsın” veya “hiç şansın yok” gibi genellemeler doğru değildir; dosya özelinde değerlendirme yapılması gerekir.

Sonuç: Her Uçuş İptali Tazminat Doğurmaz Ama Çoğu Doğurur

Özetle:

• Uçuş iptali yaşadıysanız

• sadece bilet iadesiyle yetinmek zorunda değilsiniz

• “tazminat hakkım yok” denmesi her zaman doğru değildir

Gerçek mağduriyetlerde, doğru hukuki değerlendirme ile tazminat almak mümkündür.

Uçuşunuz iptal edildiyse ve haklı olduğunuzu düşünüyorsanız,

her dosya kendi özelinde değerlendirilmelidir.
Bu konuda profesyonel hukuki destek almak, hak kaybını önler.