🧾 Reddi Miras Nasıl Yapılır?

İstanbul’da yaşıyorsanız ya da yurtdışından Türkiye’de miras işlemleriniz varsa… Bu rehber tam size göre.

1. Giriş

🕊️ Bir düşleyin: Sevdiğiniz bir akraba son nefesini verdi.
🎁 Size bir “miras” kaldı — ancak içinde altın yataklar değil, yıllardır birikmiş borçlar ve sorumluluklar var.

Bu noktada sormanız gereken soru şu: “Kabul mü edeyim, yoksa reddetmeli miyim?”
İşte bu rehber, sizin için bu “reddi miras” hakkını ve nasıl kullanabileceğinizi tüm ayrıntılarıyla anlatıyor.

İstanbul’da bir miras hukuku avukatı arayanlar için olduğu kadar yurtdışında yaşayan Türkler için de kılavuz niteliğinde.
Güçlü bir hukuki otoriteyle yazıldı, ancak okuması kolay, empatik ve içselleştirilebilir bir dille.

2. “Reddi miras” nedir ve neden tercih edilir?

❓ Soru: Reddi miras ne demektir?

“Reddi miras”, bir mirasçının — miras bırakanın ölümü sonrası kendisine intikal eden tüm malvarlığı ve borçları tamamını kabul etmeyerek, mirasçılık sıfatından çıkması işlemidir.

Detaylı Açıklama

• Miras bırakandan mal ve borçlar birlikte geçer.

• Mirasçı, sadece malı almak ister ancak borcu üstlenmek istemezse, “reddi miras” yapabilir.

• Böylece aktiflerle pasiflerin tümünden kurtulmuş olur.

• Bu hukukî hak — özellikle borca batık miras durumlarında — çok önemli.

Neden Tercih Edilir?

• Miras bırakanın borçları malvarlığını aşmışsa (“borca batık miras”) mirasçı büyük risk altındadır.

• Kendini malın yönetimiyle uğraşmak istemeyen mirasçılar için reddi bir kurtuluş olabilir.

• Yurtdışında yaşayan Türkler için — Türkiye’deki miras sürecini ve borç riskini minimize etmek için tercih edilir.

• Ayrıca aktifler çok değersiz veya erişimi zor olabilir; pasif alınması istenmez.

3. Reddi Miras Hakkı Kimlere Tanınmıştır?

❓ SORU: Hangi kişiler reddi miras hakkına sahiptir?

Yasal mirasçılar (örneğin eş, çocuklar, üstsoy) ile vasiyetname ile atanmış mirasçılar reddi miras işlemi yapabilir.

Kimler Kullanabilir?

• Yasal mirasçılar: Türk Medeni Kanunu’na göre mirasçı durumda olanlar.

• Atanmış mirasçılar: Miras bırakanın vasiyetnameyle belirlediği kişiler.

• Türkiye’de veya yurtdışında yaşayan mirasçılar arasında fark yoktur; süre ve usulle ilgilidir.

• Ancak — mirası yönettiyse, malı kullanmışsa ya da borç ödendiyse — “mirası kabul etmiş” sayılır ve reddi hakkı kaybedebilir.

Önemli Not

Mirasçı, mirasın yönetimini üstlendiyse veya miras mallarını kullandıysa reddi miras hakkı düşebilir.

4. Süre ve Usul: Ne Zaman Hareket Etmeli?

❓ SORU: Reddi miras süresi ne kadardır ve ne zaman başlar?

Türk Medeni Kanunu m. 606’ya göre murisin ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde reddi miras beyanı yapılmalıdır.

Sürenin Başlangıcı

• Yasal mirasçılar için: Miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren 3 ay.

• Atanmış mirasçılar için: Vasiyetnamenin kendilerine bildirilmesinden sonra.

• Terekenin yazımı yapılmışsa, bu süreç farklı şekilde işleyecektir.

Sürenin Niteliği

• Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Yani üç ay geçtikten sonra başvuru yapılmazsa, mirasçı mirası kabul etmiş sayılır ve hem aktif ve hem pasiften sorumlu olur.

• Yurtdışında yaşıyorsanız, süreyi kaçırmamak için özellikle dikkat. Zaman kaybetmeyin.

• İstanbul’daki sulh hukuk mahkemeleri yoğun olabilir; erken hareket avantaj sağlar.

5. Reddi Miras Yapmadan Önce Nelere Dikkat Edilmeli?

❓ SORU: Reddi miras işlemi öncesinde hangi hususlara dikkat etmeliyim?

Karar verdikten sonra geri dönüş yok: Reddi miras yapmadan önce malvarlığı-borç dengesi belirlenmeli, hukuki destek alınmalı, fiili kabul sayabilecek işlemlerden kaçınılmalıdır.

Dikkat Edilecek Hususlar

• Karar: Bu işlem geri alınamaz. Bir kez reddettiğinizde mirasçı sıfatınız sona erer.

• Miras bırakanın malvarlığı hakkında ön inceleme yapılmalı: Taşınmazlar, şirket hisseleri, yurtdışı varlıklar, borçlar.

• Özellikle İstanbul gibi metropol şehirlerde: Gayrimenkul değerleri, ortaklıklar, vergi borçları olabilir.

• Fiili kabul sayılabilecek davranışlardan kaçının: Miras mallarını kullanmak, satmak ya da borçları ödemek gibi.

• Belirsizlik varsa — örneğin yurtdışında mülk ya da şirket hissesi – mutlaka avukata danışın.

6. Reddi Miras Nasıl Yapılır? (Adım Adım)

❓ SORU: Reddi miras işlemi hangi adımlarla yapılır?

1. Yetkili mahkeme → 2) Dilekçe → 3) Belgeler → 4) Süreye uyma → 5) Kararın tescili.

📌 Adım 1: Yetkili Mahkeme

• Miras bırakanın son yerleşim yeri önemli. Genellikle bu yerin bulunduğu ilçedeki sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.

• İstanbul’daki örnek: Muris İstanbul’da yaşıyorduysa, İstanbul Anadolu veya İstanbul … sulh hukuk mahkemesi.

• Yurtdışında yaşayan mirasçılar için de başvuru Türkiye’de murisin yerleşim yerindeki mahkemeye yapılır.

📌 Adım 2: Dilekçenin Hazırlanması

• Mirasçı (veya vekili) tarafından yazılı ya da sözlü beyan sunulabilir. Yazılı olan daha güvenlidir.

• Dilekçede belirtilmeli: Miras bırakanın adı-soyadı, ölüm tarihi, reddi iradesi, mirasçının kimliği.

• “Kayıtsız ve şartsız” reddi miras talebiniz açıkça ifade edilmeli.

📌 Adım 3: Gerekli Belgeler

• Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) alınmalı.

• Miras bırakanın ölüm belgesi.

• Mirasçının kimlik fotokopisi.

• Mahkeme harcı makbuzu.

• Noter onaylı olma şartı yok; mahkemeye sunulabilir.

📌 Adım 4: Süreye Uyulması

• 3 ay içinde işlemin mahkemeye ulaşması şart.

• Yurtdışında bulunan mirasçılar için süre kaçış yok. E-posta/posta/vekâletle hızlı adım atılmalı.

• Süreyi geçiren mirasçı: Mirası kabul etmiş sayılır.

📌 Adım 5: Kararın Tescili

• Sulh hukuk mahkemesi başvuruyu kabul ederse, özel bir deftere tescil yapılır.

• Mirasçı bu tescille birlikte mirasçı sıfatından çıkar. Borçlardan ve alacaklardan bağımsız hale gelir.

• Sistemsel olarak: “Artık sen mirasçı değilsin, mirası reddettin” kaydı oluşur.

📍 Mini Vaka Örneği

Vaka: Almanya’da yaşayan Ahmet Bey, İstanbul’da annesinin vefatının ardından annesinin mirasçısı oldu. Annesinin ev ve araba ile birlikte yüksek kredi borcu ve vergi borçları olduğunu öğrendi. Ev ve arabanın maddi değeri ile kredi ve vergi borçlarının değerini mahkemede tespit ettirdi. Ev ve arabaların değerinin borçların değerinden daha az olduğunu öğrendiğinde mirası reddetmenin daha doğru olacağına karar verdi. Üç ay içinde İstanbul’daki sulh hukuk mahkemesinde dava açarak reddi miras işlemi yaptırdı. Böylece hem kredi borçları riskinden kurtuldu. Bu tür örnekler yurtdışında yaşayan Türkler için çok yaygın.

7. Reddi Mirasın Hukuki Sonuçları

❓ SORU: Reddi mirasın sonuçları nelerdir?

Reddi miras yapan kişi, murisin malvarlığı ve borçlarından geçmişe dönük olarak tamamen bağımsız hale gelir; mirasçı sıfatı sona erer ve sorumluluk ortadan kalkar.

Ne Olur?

• Mirasçı artık ne aktiflerden pay alır ne de borçlara katlanır.

• Ancak dikkat: Kısmi reddi miras veya borcu reddedip malı alma gibi seçenekler hukuk sistemimizde bulunmaz. “Ya tam al ya tam reddet” kuralı geçerlidir.

• Eğer mirasçı ve varsa alt mirasçılar reddettiyse, miras alt soya geçer; onlar da reddederse devlet mirasa el koyar.

• Özellikle taşınmaz veya yurtdışı şirket varlığı gibi komplike varlıklarda bu sonucu bilmek çok önemli.

Yargıtay İlamı

Yargıtay kararları: Örneğin “miras bırakanın borçları malvarlığını aşması durumunda mirasçının reddi miras hakkını kullanabileceği” şeklinde içtihatlar mevcuttur.
Bu kararlar, reddi mirasın “borç riskinden korunma” aracı olarak tanınırlığını ve geçerliliğini pekiştirir.

8. Dikkat Edilmesi Gereken Özel Durumlar

❓ SORU: Reddi miras işlemi yapılırken hangi özel durumlara dikkat edilmeli?

Murisin ölümü öncesinde mirastan feragat işlemi yapılabilir; küçükler ya da vesayet altındakiler için vasisi ya da mahkeme izni gerekir.

Özel Durumlar

• Muris hayattayken yapılan işlemler “mirastan feragat” olarak değerlendirilir; reddi miras sayılmaz.

• Mirasçı, 3 ay süresi içinde mirasın olağan yönetimini üstlenirse — örneğin kira toplamak ya da tasarruf etmek — fiili kabul sayılır ve reddi hakkı düşer.

• “Hükmen reddi miras”: Murisin borca batık olduğu tespit edilmişse, mirasçılar beyan vermese dahi hak-mahkemesi kararına göre miras reddedilmiş sayılabilir.

• Küçükler, kısıtlılar gibi kişiler için reddi miras işlemi vasisi ya da mahkeme aracılığıyla yapılmalıdır.

• Yurtdışında yaşayan mirasçılar için: Süre, posta/vekalet kabulü gibi hususlarda dikkatli olunmalı. E-posta ya da fax geçerli olmayabilir — mahkeme nezdinde başvuru için avukata vekalet vermeniz yeterlidir. Avukata vekalet vermeniz halinde Türkiye'ye gelmeniz zorunlu değildir. 

9. İstanbul & Yurtdışındaki Türkler İçin Özel Bilgiler

🌍 İstanbul’un miras hukuku dinamik bir harita gibi: İlçe bazında, sulh hukuk mahkemelerinin yükü ve uygulama farklılık gösterebilir. Yurtdışında yaşıyorsanız ekstra dikkat gerektirir.

🏙️ İstanbul Odaklı İpuçları

• Murisin yerleşim yeri İstanbul ise — başvuru İstanbul Sulh Hukuk Mahkemesine yapılmalı.

• İstanbul’da taşınmazlar çok çeşitlidir: kat mülkiyeti, kat irtifakı, şirket hissesi. Bu yüzden “miras var mı yok mu” ön araştırması önemlidir.

• Belediye, vergi borçları vb. yükler olabilir; mirasçi önceden öğrenmeli.

✈️ Yurtdışında Yaşayan Türkler İçin Öneriler

• Almanya, Hollanda, Fransa, Belçika, Avustralya, Kanada, İngiltere gibi ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları için Türkiye’de miras yükünün — özellikle borç kısmının — önüne geçmek kritik.

• Vekâletname alınmalı: Türkiye’de bir avukat ile işbirliği yapılmalı.

• Süre hesabı: Ölüm tarihi ile bildirim farklı olabilir; süre kaçırılmamalı.

• Uzaktan başvuru ve belge gönderimi sürecini hızlandırmak için profesyonel destek alınmalı.

10. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. “İstanbul’da, bir mirasçı 3 ayın son gününde başvuramazsa ne olur?”

3 aylık süre hak düşürücüdür. Sona kadar başvuru yapılmazsa mirasçı mirası kabul etmiş sayılır ve borçlardan sorumlu tutulabilir.

2. “Noter aracılığıyla reddi miras yapılabilir mi?”

Hayır. Noter huzurunda yapılan beyan hukuken yeterli sayılmaz. Reddi miras için murisin yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine başvuru yapılmalıdır.

3. “Reddi miras yapıldıktan sonra karar geri alınabilir mi?”

Genel kural: Hayır. Karar kesin ve bağlayıcıdır. Ancak irade sakatlığı (hata, hile, tehdit vb.) varsa iptal davası açılabilir.

4. “Mirasçı aktiflerden pay alsın, ancak borçlardan kurtulsun mu mümkün?”

Hayır. Hukukumuzda “kısmi kabul – kısmi red” yoktur. Reddi miras, tüm mirasın reddidir.

5. “Yurtdışında yaşıyorum, Türkiye’deki mirası reddedebilir miyim?”

Evet. Türkiye mülkü ya da borcu olan miraslarda, yurtdışında yaşayan mirasçılar da 3 ay içinde başvuruda bulunabilir. Vekâletnameyle işlem yapılabilir. İstanbul’daki bir sulh hukuk mahkemesine başvuru yapılması gerekir.

11. İletişim

👉 İstanbul ya da yurtdışında yaşıyorsunuz ve mirasla ilgili adım atmanız mı gerekiyor?

📞 Hemen iletişime geçin:
Av. Esra Ateş Sızlanan

Not: Yurtdışı bağlantılı işlemler için online toplantı imkânı mevcut.

12. Sonuç

Reddi miras; mirasçıların hem aktiflerden hem de borçlardan kurtulmalarını sağlayan güçlü bir hukuki araçtır. Ancak zamanında, doğru usulle, profesyonel destekle ele alınmalıdır. İstanbul’da yaşıyor olmanız ya da yurtdışında bulunmanız fark etmez — önemli olan “erken” ve “doğru” adımı atmaktır.

Bu rehber sayesinde artık şunları biliyorsunuz:

• Reddi miras nedir ve ne için tercih edilir?

• Kimler bu hakkı kullanabilir?

• Süre ve usul detayları nelerdir?

• İstanbul ve yurtdışında yaşayan Türkler için özel hususlar nelerdir?

• Ve en önemlisi: Ne zaman ve nasıl harekete geçilmeli?

🔷 Eğer sorularınız varsa ya da bir vakayla karşı karşıyaysanız, iletişime geçin. Miras sizi taşımasın, siz mirasınızı yönetin.